Onlangs bevestigde de N-VA, met veel tamtam, haar voornemen om kieslijsten in te dienen in de vijf Waalse kiesdistricten voor de komende federale verkiezingen. Hierdoor toont een Vlaams-nationalistische partij kennelijk interesse in het lot van de Walen. Dit kan alleen maar verbazen, vooral gezien het feit dat dezelfde partij niet terugschrikt voor het maken van provocerende en minachtende opmerkingen over diezelfde Walen. Wie herinnert zich nog de vrachtwagen vol met nepgeld die naar Strépy-Thieux werd gereden, om de vermeende Waalse verspilling te symboliseren, die zogenaamd door de Vlamingen werd gefinancierd. Of de vergelijking tussen sociale zekerheid en het in stand houden van de verslaving van junkies. Er zijn dus meerdere lessen te trekken uit dit initiatief van de N-VA...
Financiële logica
Om te beginnen is het belangrijk op te merken dat het indienen van kandidatenlijsten in de Waalse kiesdistricten de N-VA financieel voordeel oplevert. Het is geen toeval dat in het verleden ook een andere Vlaams-nationalistische partij, namelijk Vlaams Belang, dezelfde strategie heeft toegepast. De financiering van politieke partijen is immers afhankelijk van het aantal verzamelde stemmen, zelfs als deze geen enkele zetel opleveren. Elke Waalse kiezer wiens rode potlood op de N-VA-lijst terechtkomt, zal dus bijdragen aan het vergroten van hun financiële middelen. Best wel interessant op een moment dat alle peilingen een significant stemmenverlies voor deze partij in Vlaanderen aankondigen. Die paar Walen die, om hen moverende redenen, voor de N-VA zullen stemmen, zullen dus helpen om de dreigende financiële domper te verzachten.
Politieke logica
De centjes zijn natuurlijk niet het enige doel. Er heerst wel degelijk een achterliggende politieke motivatie bij deze strategie: het politieke spel de dag na de verkiezingen nog meer blokkeren door een communautair geschil naar voren te brengen dat zorgvuldig vermeden werd tijdens de verkiezingscampagne. De strategie die door de partij van Bart De Wever wordt toegepast is overduidelijk. Als de Waalse lijsten van de N-VA enig succes hebben, hoe bescheiden ook, twijfel dan niet dat de voorzitter trots zal verklaren dat zelfs de Walen overtuigd zijn van de deugdelijkheid van zijn "confederalistische" (lees: separatistische) project. Als deze lijsten falen, zullen ze nog steeds enkele stemmen van de MR hebben weggekaapt, waardoor de PS relatief wordt versterkt. De heer De Wever zal kunnen verklaren dat dit resultaat zijn stelling van de 'twee democratieën' bevestigt, waarbij Vlaanderen rechts stemt, Wallonië links, en dat deze politieke verschillen onoverbrugbaar zijn. In beide gevallen zal het resultaat – ten onrechte – worden geïnterpreteerd als steun voor de separatistische theses van de N-VA. Naïeve Waalse kiezers die in de verleiding komen om voor de N-VA te stemmen vanwege haar rechtse standpunten over veiligheid, immigratie of economie, zijn hierbij gewaarschuwd: hun stem zal alleen dienen om het institutionele programma van een partij te legitimeren wiens prioriteit het einde van België blijft. Als de N-VA in staat is haar programma uit te voeren, zal ze dat in Vlaanderen doen. Waalse kiezers die hun vertrouwen in haar hebben gesteld, zullen aan hun lot worden overgelaten in een Wallonië dat meer dan ooit gedomineerd wordt door linkse partijen. Het kan geen kwaad om zich hiervan bewust te zijn.
Twee democratieën?
B Plus heeft altijd betwist wat Bart De Wever al jarenlang propageert als de theorie van de 'twee onverenigbare democratieën'. Het is dan ook aangenaam dat de N-VA nu zelf lijkt in te zien dat we gelijk hebben. Net als het Vlaams Belang (in 2019) en de PVDA, besloot ze nu blijkbaar eveneens voorop te lopen in het aanpakken van het democratisch deficit op het federaal niveau, door zich, in tegenstelling tot vele andere partijen, te profileren als een vertegenwoordiger voor alle kiezers in de Belgische federatie... Maar met dit initiatief begraaft de partij dus wel de mythe van de zogenaamde twee democratieën, die ze nota bene zélf heeft gecreëerd. Immers, er wordt hier duidelijk aangetoond dat het voor een partij perfect mogelijk is om zich voor alle kiezers te presenteren en bij te dragen aan een openbaar debat dat de regionale en communautaire grenzen overstijgt.
Signaal voor de andere partijen
Van alle politieke partijen die in juni om de stemmen van de Belgen zullen dingen, is het waarschijnlijk dat slechts twee zich in alle kieskringen zullen aanbieden (zowel deze in Vlaanderen, Brussel als Wallonië): enerzijds de PVDA, trouw aan haar visie op solidariteit tussen werknemers, anderzijds de N-VA die, hoewel ze haar toespraak heeft gematigd, haar separatistische doelen niet heeft opgegeven. Is het niet paradoxaal dat juist een separatistische partij die het einde van België wenst, een van de weinige is die bijdraagt aan een echte federale democratie?
Deze aanpak zou vooral de andere politieke partijen moeten inspireren. Partijen die separatisme afwijzen, zouden de eersten moeten zijn om kandidaten over het hele grondgebied te presenteren en hun programma (alsook hetgeen ze al hebben gerealiseerd) tegenover alle Belgen te verdedigen. Het is leuk om te horen dat MR en OpenVLD zullen opkomen met een gezamenlijke lijst in Brussel, net als CD&V en Les Engagés, evenals Ecolo en Groen. Maar dat is niet genoeg. Dit initiatief moet worden uitgebreid naar alle kieskringen voor de federale Kamer. Partijen die een gemeenschappelijke ideologie delen, moeten zich aan alle kiezers presenteren, via gezamenlijke lijsten of tenminste achter een gemeenschappelijk programma. Want wat mogelijk is in Brussel, moet ook mogelijk zijn in Gent, Luik en elders: zich bij federale verkiezingen aanbieden aan de kiezer, met een gemeenschappelijk federaal programma. Als nationalistische partijen dit doen, is er geen reden waarom universalistische partijen dit niet zouden kunnen. Pas dan, en alleen dan, kan de claim van B Plus – en van zoveel andere democraten – om een federale kieskring in te stellen, als overbodig worden beschouwd.